AKTUALNOŚCI

Uroczysta Gala pn. "Podkarpackie Dni Rzemiosła" otworzona przez Prezesa Izby pana Emila Kunysza oraz prowadzona przez Dyrektora Izby pana Władysława Mazura połączona była z finałem wojewódzkim Konkursu plastycznego pt. „Zawody rzemieślnicze w moim środowisku” zorganizowanym w ramach projektu „Rozwój kształcenia dualnego na terenie działania Izby Rzemieślniczej w Rzeszowie” realizowanego i finansowanego w ramach Programu Polski Inkubator Rzemiosła administrowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.

Przedstawione w czasie trwania eventu dwie prelekcje: (1) ROLA RZEMIOSŁA WCZORAJ I DZIŚ – wygłoszona przez Wiceprzewodniczącego Rady Miasta Rzeszowa pana Mirosława Kwaśniaka oraz (2) PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I KSZTAŁCENIE DUALNE – zaprezentowana przez Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie pana Tomasza Czopa – dobitnie podkreśliły nie tylko historyczną ale jak najbardziej wciąż aktualną zasadniczą rolę mikro, małych i średnich firm rzemieślniczych w gospodarce krajowej, regionalnej i lokalnej; ale także wspólne cechy oraz uzupełniające się znaczenie rzemieślniczej przedsiębiorczości i kształcenia dualnego.

Konkursy powiatowe skierowane do uczniów z klas I-IV oraz V-VIII odbyły się w 2023 r. w cechach: Dębicy, Leżajsku, Mielcu, Rzeszowie, Stalowej Woli, Tarnobrzegu. Najlepsze prace z konkursów powiatowych zostały przesłane na konkurs wojewódzki, którego finał odbył się w Izbie Rzemieślniczej w Rzeszowie. 50 prac zostało wystawionych podczas trwania ww. eventu, a laureaci i wszyscy uczestnicy otrzymali dyplomy oraz nagrody rzeczowe. Po przedstawieniu wyników Jury Konkursowe pod przewodnictwem pani Wioletty Kulczyńskiej (Podkarpackie Kuratorium Oświaty) w asyście Prezesa Izby Rzemieślniczej w Rzeszowie dokonało wręczenia dyplomów i nagród. Najlepsze miejsca zajęli:

1. LEON BIALIC (7 lat) – uczeń ze Szkoły Podstawowej Nr 25 im. Prymasa Tysiąclecia w Rzeszowie, pokazany zawód: piekarz
2. MAŁGORZATA WOLAN (10 lat) uczennica z Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 11 im. Szarych Szeregów w Stalowej Woli – pokazany zawód: ceramik
3. MAGDALENA KOSTEK (9 lat) uczennica ze Szkoły Podstawowej im. ks. Stefana Kard. Wyszyńskiego w Sarzynie – pokazany zawód: kowal.

Specjalne wyróżnienia otrzymali:

- ADRIAN KUZARA (10 lat) uczeń ze SP w Zespole Szkół im. Józefa Maksymiliana Ossolińskiego w Woli Mieleckiej – pokazany zawód: szewc

- JAKUB LIGĘSKA (7 lat) uczeń ze Szkoły Podstawowej Nr 4 w Dębicy – pokazany zawód: kowal

- ANTONI JAN SZCZUR (8 lat) uczeń ze Szkoły Podstawowej Nr 9 im. Jana Pawła II w Tarnobrzegu – pokazany zawód: fryzjer.

Uroczyste obchody Dni Rzemiosła stanowiły również okazję do świętowania tradycji rzemieślniczych, umiejętności i pasji, które kształtują te społeczność. Przybyli na nie utalentowani rzemieślnicy, którzy przez wiele lat doskonalili swoje umiejętności i dzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem. Była to wspaniała sposobność do rozmów, wymiany pomysłów oraz wzajemnej inspiracji. Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie podczas trwania naszej imprezy udostępnił jej uczestnikom dwa stanowiska Google Earth VR – czyli możliwość uczestnictwa w sztucznej rzeczywistości pracy i wykonywania swoich obowiązków w różnych zawodach stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Doświadczenie to polega na multimedialnym wykreowaniu komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń.

„Rola rzemiosła – wczoraj i dziś”.

Jak wiadomo cech jest najstarszą reprezentacją małej i średniej przedsiębiorczości. Najstarszą, bo dzieje przemyskiego, krośnieńskiego, rzeszowskiego czy mieleckiego rzemiosła cechowego liczą po kilkaset lat, tj. od czasu lokacji tych miast. Produkcja cechowa zaspakajała w wystarczającej mierze potrzeby miejscowej oraz okolicznej ludności, w mniejszym stopniu przeznaczona była na sprzedaż w innych miastach.

W różnych miastach w różnych stopniu miejscowe rzemiosło rozwijało się lub podlegało degradacji. Zasadniczo rzemieślnicy zajmowali się kształceniem przyszłych fachowców. Każdy kto chciał zostać mistrzem musiał przejść wszystkie stopnie hierarchii cechowej od terminatora, czeladnika i majstra. Kandydat na ucznia przyjęty do terminu musiał być wyznania rzymsko-katolickiego, nienagannych obyczajów i wykazać się zaświadczeniem prawego pochodzenia. Ten ostatni warunek szczególnie był wymagany od tych, którzy mieli w przyszłości zdobyć tytuł majstra. O ile uczeń odpowiadał tym wymogom, mógł być przyjęty do terminu w obranym zawodzie, najpierw na dwutygodniowy okres próbny, a o ile wypadł on pozytywnie dla ucznia, to wtedy mistrz zgłaszał go i wpisywał do cechu, wnosząc odpowiednią opłatę. Po odbyciu określonych statutem lat nauki następowała uroczystość wyzwolin. Aktu tego dokonywano w cechu w obecności całej starszyzny. Każde wyzwoliny wpisywano w księgi cechowe, a na żądanie wydawano świeżo promowanemu czeladnikowi zaświadczenie o wyuczeniu zawodu. Dokument ten był potrzebny o ile czeladnik udawał się na wędrówkę do innych miast.

Dzisiaj mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa a w większości rodzinne, dają zatrudnienie wielu osobom, dlatego uwaga Izby Rzemieślniczej w Rzeszowie oraz zrzeszających je cechów skierowana jest na politykę i program ich rozwoju, a w szczególności na szkolnictwo zawodowe i kształcenie młodocianych adeptów. Organizacjami samorządu gospodarczego rzemiosła są: Cechy, Izby Rzemieślnicze oraz Związek Rzemiosła Polskiego. Zadaniem członków obok działalności gospodarczej jest utrwalanie więzi środowiskowych, organizowanie życia kulturalnego, a także reprezentowanie interesów rzemiosła wobec samorządu lokalnego i różnych instytucji.

Izba Rzemieślnicza w Rzeszowie została powołana do życia 20 stycznia 1945 r. Jest organizacją samorządu gospodarczego rzemiosła i związkiem pracodawców, a jako organizacja pracodawców jest wojewódzką strukturą Związku Rzemiosła Polskiego. Działa na podstawie wielokrotnie nowelizowanej ustawy o rzemiośle z dnia 22 marca 1989 r. i zadania swe wykonuje w granicach zasięgu terytorialnego Województwa Podkarpackiego.

Izba Rzemieślnicza w Rzeszowie jest uprawniona do potwierdzenia kwalifikacji zawodowych świadectwem czeladniczym lub dyplomem mistrzowskim, które są opatrywane pieczęcią z Godłem Państwa. Przy Izbie działa kilkadziesiąt komisji powołanych przez Zarząd, które przeprowadzają egzaminy kwalifikacyjne czeladnicze i mistrzowskie w ponad 50 zawodach. Oprócz wymienionych przy Izbie, działa Komisja egzaminacyjna pedagogiczna ds. przeprowadzania egzaminów na tytuł Instruktora praktycznej nauki zawodu w zakładach pracy.

Poza głównymi innymi zadaniami Izba Rzemieślnicza wzbogaciła swój profil działalności o organizowanie, inicjowanie i prowadzenie:

- kursów zawodowych dla osób dorosłych,

- kursów pedagogicznych dla instruktorów praktycznej nauki zawodu w zakładach pracy,

- konkursów dla pracowników młodocianych na najlepszego ucznia w zawodzie,

- pokazów doskonalących dla fryzjerów.

Wracając do głównego rysu historycznego to po roku 1989 i upadku przedsiębiorstw gigantów, także wielu warsztatów szkolnych, przyzakładowych, rzemiosło przejęło ciężar kształcenia młodych adeptów w wielu zawodach. Atutem rzemiosła jest uczestnictwo w kształceniu młodzieży w realnych warunkach, czyli praktyczna nauka zawodu bezpośrednio na stanowisku pracy zwana kształceniem dualnym.

Podkarpackie cechy zrzeszają 1350 zakładów rzemieślniczych różnych branż, z których 690 to zakłady w których szkoli się 2604 uczniów na poziomie szkoły branżowej.

Najwięcej zrzeszonych zakładów rzemieślniczych posiadają cechy w:

- Mielcu 213 zakładów, w tym 125 szkolących 466 pracowników młodocianych;

- Stalowej Woli 148 zakładów, w tym 101 szkolących 345 prac. młodocianych;

- Leżajsku 136 zakładów, w tym 32 szkolące 112 pracowników młodocianych;

- Dębicy 133 zakłady, w tym 69 szkolących 139 pracowników młodocianych;

- Przemyślu 124 zakłady, w tym 54 szkolące 112 pracowników młodocianych;

- Jaśle 120 zakładów, w tym 44 szkolące 271 pracowników młodocianych;

- Krośnie 79 zakładów, w tym 49 szkolących 265 pracowników młodocianych;

- Lubaczowie 77 zakładów, w tym 52 szkolące 172 pracowników młodocianych;

- Rzeszowie 65 zakładów, w tym 28 szkolących 119 pracowników młodocianych.

Najpopularniejsze zawody, w jakich szkolą się młodociani uczniowie to:

- fryzjer – 849 szkolonych,

- mechanik pojazdów samochodowych – 542 szkolonych,

- cukiernik – 256 szkolonych,

- kucharz – 191 szkolonych,

- operator obrabiarek skrawających – 120 szkolonych,

- ślusarz – 103 szkolonych,

- elektromechanik pojazdów samochodowych – 93 szkolonych,

- monter zabudowy – 73 szkolonych,

- monter sieci instalacji i urządzeń sanitarnych – 56 szkolonych,

- stolarz – 46 szkolonych.

            Rzemiosło dysponuje własnym, niezależnym systemem nadawania tytułów kwalifikacyjnych – czeladniczych i mistrzowskich. Jak już wspomniałem izby rzemieślnicze są uprawnione do opatrywania wydanych dokumentów pieczęcią z Godłem Państwa, co nadaje egzaminom rzemieślniczym rangę egzaminów państwowych. Rzemieślnicze przygotowanie jest dobrą przepustką na europejskim rynku pracy. W wielu krajach rzemiosło to słowo, pod którym kryje się wiele wartości. Rzemieślnik jest synonimem uczciwości, sumienności i rzetelności. Praktyka dowodzi, że najlepiej do założenia własnej działalności gospodarczej przygotowani są absolwenci szkół, którzy odbywali praktyczną naukę zawodu u rzemieślnika a kształcili się w systemie dualnym.

Zgodnie z założeniami reformy kształcenia zawodowego w Polsce, rozwój edukacji powinien iść w kierunku dostosowania kompetencji absolwentów do oczekiwań rynku pracy. Oznacza to konieczność nasilenia współpracy szkół zawodowych, branżowych z pracodawcami, która może przyjąć formę dualnego nauczania. Jest to idealny system do kształcenia przyszłych adeptów rzemiosła. Bazuje on na równoległym kształceniu ucznia w szkole branżowej i u pracodawcy. W szkole uczeń zdobywa wiedzę a w przedsiębiorstwie umiejętności. W państwach Europy Zachodniej taki system funkcjonuje od wielu lat. Kształcenie dualne to także ścisła korelacja zajęć szkolnych z zajęciami u pracodawcy, dysponowanie przez przedsiębiorstwa odpowiednio przygotowaną merytorycznie oraz pedagogicznie kadrą, możliwość wpływania przedsiębiorcy na dobór praktykantów, zaangażowanie pracodawców w tworzenie programów nauczania i ich udział w procesie egzaminacyjnym. Na edukacji dualnej przedsiębiorcy zyskują możliwość kompleksowego wyszkolenia kadry uwzględniając potrzeby swojej organizacji. Jest to szczególnie ważne z uwagi na to, iż co trzeci pracodawca zgłasza, że ma problem ze zrekrutowaniem pracowników spełniających określone kryteria, niezbędne na danym stanowisku. Niedobór talentów jest najbardziej widoczny w zawodach manualnych. Kształcąc dualnie firma ma możliwość zatrudnienia swoich najlepszych praktykantów co pozwala ograniczyć koszty rekrutacji i wdrażania nowozatrudnionych do pracy. Włączenie się w kształcenie dualne oznacza dla firmy również możliwość wpływania na program nauczania. Znając profil swojej działalności, szkoła wie z jaką ofertą może wystąpić do pracodawcy. Założone cele statutowe szkoły są nakierowane na proces kształcenia uczniów i odpowiedniego ich przygotowania do wykonywania zawodu. Kształcenie w systemie dualnym zapewni szkole stały dopływ uczniów i ograniczy problemy z rekrutacją i utrzymaniem placówki. Daje pewność, że naucza nowocześnie i nierozerwalnie z nowoczesnymi trendami w branży. Model ten pozwoli szkole kształcić uczniów zgodnie z potrzebami rynku pracy minimalizując perspektywę braku ich zatrudnienia po ukończeniu kształcenia. Przy nawiązaniu współpracy z przedsiębiorstwem uczniowie nabywają umiejętności w realnych warunkach w zakładzie pracy, a przy okazji zapoznają się z rzeczywistym funkcjonowaniem organizacji.

 

Więcej zdjęć (68) na stronie patrona medialnego imprezy: https://nowiny24.pl/nasz-patronat-dni-rzemiosla-rzeszowskiej-izby-rzemieslniczej-gala-promujaca-ksztalcenie-zawodowe-wsrod-mlodziezy-zdjecia/ar/c5-18895927